فاطمه دختر امام حسن مجتبی علیه‌السلام همسر امام سجاد علیه‌السلام بودند و در واقعه کربلا امام سجاد علیه‌السلام بین ۲۳ تا ۲۵ سال سن داشتند و امام باقر علیه‌السلام طفلی ۴ ساله بودند و امام سجاد علیه‌السلام آن زمان فرزندی به جز امام محمد باقر علیه‌السلام نداشتند و تنها همسرشان در آن زمان، همان فاطمه دختر امام حسن علیه‌السلام بودند که در کربلا حضور داشتند.
قیام عاشورا یکی از اثر گذارترین و مهم ترین وقایع تاریخ اسلام است که در محرم سال ۶۱ هجری قمری واقع شد.
در این قیام، سه امام بزرگوار حضور داشتند:
۱. امام حسین علیه‌السلام که رهبری این قیام را بر عهده داشتند و در کربلا به شهادت رسیدند.
۲. امام سجاد علیه‌السلام که به دلایلی نتوانستند در جنگ شرکت کنند و به خواست الهی باقی ماندند تا امامت شیعیان را بر عهده بگیرند.
۳. امام محمد باقر علیه‌السلام که بچه‌ای چهار ساله بودند.
در اینجا به بیان نمونه هایی از دلایل حضور امام سجاد و فرزندش امام باقر علیهم‌السلام در کربلا می پردازیم:
الف. حضور امام سجاد علیه‌السلام در کربلا یکی از موضوعات مورد اتفاق مورخان بوده و کسی در این موضوع مخالفت نکرده است. امام سجاد علیه‌السلام از جمله کسانی بود که در به ثمر نشستن خون شهدای کربلا نقش ویژه ای داشت.
یکی از شواهد تاریخی حضور ایشان در کربلا، سخنان آن حضرت در مجلس یزید است.[۱]
نیز راوی می گوید: در سال ۶۱ هجرى وارد کوفه شدم و این مصادف بود با زمانى که علىّ بن الحسین (امام سجّاد) با زنان خانواده از (سفر جانسوز) کربلا باز مى گشتند».[۲]
خود امام سجاد علیه‌السلام در مورد حضورش در قیام عاشورا می فرماید: « با امام حسین علیه‌السلام خارج شدیم… تا این که در روز شنبه، دهم محرم الحرام از سال ۶۱ بعد از هجرت، بعد از نماز ظهر به صورت مظلومانه ای شهید شدند».[۳]
ب. حضور امام باقر علیه‌السلام، نیز مورد قبول مورخان است؛ زیرا روایات بسیاری وجود دارد که ولادت آن امام را قبل از سال ۶۱ دانسته اند، مانند: «امام باقر علیه‌السلام در سال ۵۷ هجری در مدینه متولد شد».[۴]
همچنین امام باقر در پاسخ به سؤال فردی که از آن حضرت می پرسد: آیا شما زمان امام حسین علیه‌السلام را درک کرده اید، امام فرمودند: بلی.[۵]
امام باقر علیه‌السلام خود در مورد حضورش در کربلا، فرمودند: «جدم امام حسین علیه‌السلام کشته شدند، در حالی که من چهار ساله بودم و کشته شدن او را به یاد می آورم».[۶]
بر اساس این دست از روایات، حضور امام باقر در کربلا هیچ گونه منع تاریخی نداشته، و از آنجایی که سن آن بزرگوار بسیار کم بوده، به طور طبیعی با خانواده خود زندگی می کرده و در سفر همراه آنها بوده، و چون سن بسیار کمی داشت؛ از این باب کمتر، کتاب های تاریخی به حضور آن امام در کربلا پرداختند.
پی‌نوشت‌ها :
[۱] سیره اخلاقی امام سجاد علیه‌السلام، ۲۳۰۳
[۲] شیخ مفید، الأمالی، ص ۳۲۱، انتشارات کنگره جهانى شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ ق.
[۳] مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج ۴۵، ص ۹۰، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۰۴ ق.
[۴] بحار الأنوار، ج ۴۶، ص ۲۱۲.
[۵] کلینى، الکافی، ج ۴، ص ۲۲۳، دار الکتب الإسلامیه، تهران، ۱۳۶۵ ش.
[۶] احمد بن أبى یعقوب، تاریخ یعقوبى، ج ۲، ص ۳۲۰، بیروت، دار صادر، بى تا.
دیدگاه ها